Czym jest ulga IP BOX (Innovation Box)?

IP BOX to potoczna nazwa preferencji podatkowej, wprowadzonej do polskiego systemu podatkowego z początkiem 2019 roku, której celem jest rozwój prowadzonej w Polsce działalności badawczo – rozwojowej. Polega ona na opodatkowaniu podatkiem dochodowym, według stawki w wysokości 5%, dochodów uzyskanych przez podatnika z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, w tym dochodów ze sprzedaży towarów i usług związanych z tymi prawami, w zakresie, w jakim prawa te zostały wypracowane, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika.

Tyle przepisy, ale kto może skorzystać z tej ulgi i na jakich zasadach? O tym wszystkim w dalszej części artykułu.

Czym są kwalifikowane prawa własności intelektualnej?

Aby można było skorzystać z ulgi IP BOX, podatnik musi wytworzyć, rozwinąć lub ulepszyć kwalifikowane prawa własności intelektualnej, w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej. Czym zatem są kwalifikowane prawa własności intelektualnej?

W obowiązujących przepisach wskazany został wyczerpujący katalog praw własności intelektualnej, uwzględnianych przy stosowaniu ulgi IP BOX i są nimi:

1. patent,
2. prawo ochronne na wzór użytkowy,
3. prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
4. prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
5. dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
6. prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu,
7. wyłączne prawo wskazane w przepisach o ochronie prawnej odmian roślin,
8. autorskie prawo do programu komputerowego.

Co istotne, kwalifikowane prawa własności intelektualnej przysługujące podatnikowi muszą podlegać ochronie prawnej na podstawie odpowiednich przepisów prawa.

Mając na względzie liczbę wydawanych interpretacji podatkowych w sprawie zastosowania ulgi IP BOX dojść można do wniosku, że najliczniejszą grupą zainteresowanych zastosowaniem tej preferencji są podmioty działające w branży IT, w tym w szczególności programiści. W związku z tym powstaje pytanie czym jest program komputerowy i jakie są jego „granice” w szczególności w kontekście ulgi IP BOX?

Obowiązujące przepisy nie definiują pojęcia program komputerowy, niemniej pewne wskazówki i wytyczne znaleźć można w objaśnieniach podatkowych wydanych przez Ministra Finansów, w których wskazano, że „Holistycznie i funkcjonalnie, program komputerowy obejmuje więc jego funkcjonalne części składowe, takie jak: kod źródłowy, opis procedur operacyjnych, zestawienie danych w informacjach konwersacyjnych i dialogowych oraz kod wynikowy i interfejs”. Wątpliwości co do możliwości zastosowania ulgi IP BOX powstają na przykład w sytuacji tworzenia rozbudowanych systemów, w których odrębne podmioty tworzą poszczególne fragmenty składające się na cały system. Czy w takim przypadku każdy z podmiotów może skorzystać – w ramach wytworzonych przez siebie produktów – z ulgi IP BOX? Mając na względzie stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, wyrażane w indywidualnych interpretacjach podatkowych, przyjąć należy, że tworzenie przez programistów kodów źródłowych, a nawet ich fragmentów, może spełniać wymogi uprawniające do skorzystania z ulgi IP BOX. W związku z tym, nie musisz być twórcą całego programu komputerowego, a jedynie jego fragmentów, aby starać się o skorzystanie z 5-procentowej stawki podatku dochodowego.

Jakiego rodzaju dochody mogą korzystać z preferencyjnego opodatkowania w ramach IP BOX?

Ulga IP BOX znajduje zastosowanie do dochodów uzyskanych w wyniku prowadzenia działalności badawczo – rozwojowej, wśród których wskazać można na dochody osiągnięte z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi czy z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu.

Forma prowadzenia działalności gospodarczej a ulga IP BOX

Z ulgi IP BOX mogą skorzystać zarówno podatnicy podlegający podatkowi dochodowemu od osób fizycznych (PIT), wśród których wskazać można osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą albo prowadzące działalność gospodarczą jako wspólnicy spółki cywilnej, wspólnicy spółki jawnej, wspólnicy spółki partnerskiej czy wspólnicy spółki komandytowej, jak i podatnicy podlegający podatkowi dochodowemu od osób prawnych (CIT), np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, podatkowe grupy kapitałowe czy spółki kapitałowe w organizacji.

Czym jest działalność badawczo – rozwojowa w kontekście ulgi IP BOX?

Zgodnie z ustawową definicją, działalność badawczo-rozwojowa oznacza działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Działalność ta może polegać na tworzeniu, rozwinięciu albo ulepszaniu prawa własności intelektualnej.

Co to oznacza? Po pierwsze działalność podatnika musi mieć twórczy charakter. Cecha twórczości związana jest przede wszystkim z rezultatem działalności człowieka o charakterze kreacyjnym i jest spełniona wówczas, gdy w jej wyniku powstaje nowy wytwór intelektu. W praktyce twórczość w działalności badawczo-rozwojowej może przejawiać się opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w działalności gospodarczej podatnika lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u podatnika. Cechy takiej działalności spełnia przykładowo stworzenie przez programistę nowych kodów źródłowych.

Po drugie, działalność badawczo – rozwojowa musi być prowadzona w sposób systematyczny. Nie chodzi tu jednak o „systematyczne” prowadzenie prac badawczo - rozwojowych, lecz o samo prowadzenie działalności gospodarczej w sposób systematyczny, tj. w sposób zaplanowany i uporządkowany. Z drugiej strony prowadzenie działalności badawczo – rozwojowej jedynie incydentalnie nie wyklucza możliwości zastosowania ulgi IP BOX do dochodów uzyskanych z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wytworzonych w ramach tej incydentalnej działalności.

Po trzecie, działalność badawczo – rozwojowa musi skutkować zwiększeniem zasobów wiedzy oraz wykorzystaniem zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Przykładowo, w branży IT przesłanka ta zostanie spełniona w przypadku prowadzenia prac dotyczących:

• nowego oprogramowania,

• ulepszenia istniejącego oprogramowania (np. nowymi funkcjonalnościami),
• zapewnienia kompatybilności oprogramowania z nowymi platformami,
• tworzenia nowych rozwiązań zgodnie z potrzebami klienta.

Co istotne, aby skorzystać z preferencji IP BOX nie ma konieczności, aby prowadzona działalność była zarówno badawcza, jak i rozwojowa. Może to być działalność badawczo – rozwojowa, działalność tylko badawcza, jak i działalność tylko rozwojowa.

Czym zatem różni się działalność badawcza od działalności rozwojowej? Najprościej rzecz ujmując działalność badawcza przyczynia się do poszerzania wiedzy, natomiast działalność rozwojowa zmierza do wykorzystania wiedzy celem stworzenia nowych lub ulepszenia dotychczasowych usług czy produktów. Powstaje zatem pytanie jak mierzyć „ulepszenie” usług czy produktów. Czy musi być to ulepszenie mierzone w odniesieniu do kraju, regionu, województwa? Na te pytanie należy odpowiedzieć przecząco, albowiem wystarczy, że działalność jest rozwojowa i innowacyjna w ramach danego przedsięwzięcia/danego przedsiębiorstwa. Niemniej jednak nie sposób postawić uniwersalnej tezy, albowiem każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidualnie w konkretnych okolicznościach.

Interpretacja podatkowa

Nie wiesz czy prowadzona przez Ciebie działalność gospodarcza spełnia niezbędne przesłanki uprawniające do skorzystania z ulgi IP BOX? Nie wiesz czy możesz zastosować 5% stawkę podatku dochodowego do konkretnych dochodów? A może nie wiesz czy poniesione przez Ciebie koszty powinny zostać uwzględnione przy wyliczeniu wskaźnika nexus? Obowiązujące przepisy umożliwiają usunięcie tego stanu niepewności - przed skorzystaniem z ulgi IP BOX warto bowiem wystąpić do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Na skutek uzyskania pozytywnej interpretacji podatnik zyskuje pewność i zabezpieczenie na przyszłość, że prowadzona przez niego działalność jest działalnością, z której dochody mogą zostać opodatkowane przy uwzględnieniu ulgi IP BOX.

We wniosku o wydanie interpretacji podatkowej należy szczegółowo opisać rodzaj prowadzonej przez podatnika działalności, a także przedstawić własne stanowisko w zakresie kwalifikacji działalności jako badawczo – rozwojowej.

Uzyskanie interpretacji podatkowej, w której organ potwierdza, że opisany we wniosku rodzaj działalności uprawnia podatnika do skorzystania z ulgi IP BOX, stanowi zabezpieczenie dla podatnika na przyszłość. W przypadku bowiem przeprowadzenia w przyszłości kontroli skarbowej u podatnika i stwierdzeniu nieprawidłowości w rozliczeniu, podatnik nie będzie ponosić negatywnych konsekwencji zastosowania się do wskazań interpretacji, jeśli stan rzeczywisty odpowiadał stanowi faktycznemu opisanemu we wniosku.

Istotne w ramach skorzystania z ulgi IP BOX jest także ustalenie wysokości kosztów kwalifikowanych, związanych z prowadzoną działalnością badawczo - rozwojową. Jeśli masz wątpliwości czy konkretne koszty mogą być uwzględniane przy dokonywaniu wyliczeń, możesz o to zapytać we wniosku o wydanie interpretacji podatkowej.

Co istotne, jedynie odpowiednie skonstruowanie wniosku o wydanie interpretacji chroni podatnika w przyszłości, stąd warto powierzyć wykonanie tych czynności doświadczonemu prawnikowi.

Złożenie wniosku o wydanie interpretacji podatkowej podlega opłacie w wysokości 40 zł (za każde zdarzenie przyszłe), płatnej na rachunek urzędu.

Jak rozliczać ulgę IP BOX?

Sukces! Uzyskałeś pozytywną interpretację podatkową i chcesz skorzystać z ulgi IP BOX. Zastanawiasz się jednak, czy w związku z tym ciążą na Tobie jako podatniku dodatkowe obowiązki i jak należy rozliczać ulgę?

Rozliczenie ulgi IP BOX następuje dopiero w zeznaniu rocznym (formularz PIT – IP). Podatnik korzystający z opodatkowania w ramach tej ulgi jest zobowiązany do wykazania dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w zeznaniu za rok podatkowy, w którym osiągnięto ten dochód. Podatnik nie wykazuje więc dochodu uzyskiwanego w ramach ulgi IP BOX na bieżąco, tj. w poszczególnych miesiącach danego roku podatkowego – w ciągu roku uiszcza normalne zaliczki na podatek dochodowy. Dopiero po zakończonym roku podatkowym, podatnik korzystający z omawianej preferencji otrzyma od właściwego urzędu zwrot nadpłaconego podatku.

Obowiązek prowadzenia ewidencji

Jeśli już spełniasz wszystkie warunki niezbędne do skorzystania z ulgi IP BOX, uzyskałeś indywidualną interpretację podatkową i jesteś gotów do korzystania z preferencji, musisz pamiętać o konieczności dopełnienia pewnych warunków formalnych. Wśród nich wskazać należy na konieczność prowadzenia odpowiedniej ewidencji. Próżno szukać w ustawie wzoru, według którego należy taką ewidencję prowadzić, niemniej przepisy oraz objaśnienia sporządzone przez Ministerstwo Finansów dostarczają nam pewnych wskazówek w tym zakresie.

W ewidencji prowadzonej na potrzeby skorzystania z ulgi IP BOX należy wyszczególnić kwalifikowane prawa własności intelektualnej w sposób umożliwiający wyodrębnienie co do każdego z nich przychodów, kosztów uzyskania przychodów oraz dochodu (straty). Chodzi o to, aby możliwe było określenie w przejrzysty sposób, jakie przychody i koszty generują poszczególne projekty podatnika tak, aby na koniec roku kalendarzowego można było wskazać łączną sumę przychodów, kosztów podatkowych, dochodów (strat) oraz aby możliwe było określenie jaki dochód podlega preferencyjnemu opodatkowaniu, a jaki nie. Przykładowo, ewidencja może przybrać formę arkusza kalkulacyjnego.

Czy ewidencja ta musi być prowadzona „na bieżąco”? Nie istnieją przepisy, które nakładałyby taki obowiązek na beneficjentów ulgi IP BOX. W pewnym okresie można było spotkać się ze stanowiskiem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w którym wskazywano, że na podatniku ciąży bezwzględny obowiązek prowadzenia ewidencji już od początku okresu, za który podatnik chce następnie skorzystać z ulgi podatkowej IP BOX oraz dokonywania w niej zapisów w sposób sukcesywny. Sprawa jednej z takich interpretacji trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, gdzie stanowczo wskazano, że taki wymóg nie ciąży na podatniku. Podkreślono, że „ewidencja ma być sporządzona w sposób mający osiągać wskazany cel”, a więc głównym wymogiem jest zawarcie w niej wymaganych ustawą elementów, tak by możliwe było ustalenie prawidłowej podstawy opodatkowania stawką 5%. Wskazano, że „Nie ma zatem podstaw do uznania za prawidłowe stanowiska organu podatkowego, że warunkiem uznania ewidencji za prawidłową w rozumieniu art. 30cb u.p.d.o.f. (spełniającą cel tej regulacji) jest jej prowadzenie "na bieżąco", to jest prowadzenie jej już od początku okresu, za który podatnik chce następnie skorzystać z ulgi podatkowej IP Box oraz dokonywanie w niej zapisów w sposób sukcesywny. Taki warunek nie wynika ani z literalnego brzmienia art. 30cb u.p.d.o.f., ani z celu, jakiemu ma służyć ta ewidencja”. W pełni należy podzielić powyższe stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie. Dla pewności jednak warto o to zapytać w interpretacji indywidualnej dotyczącej ulgi IP BOX.

Jeśli nie znalazłeś w tym artykule odpowiedzi na interesujące Cię pytania dotyczące ulgi IP BOX lub potrzebujesz pomocy w sformułowaniu wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, skontaktuj się z naszymi prawnikami pod adresem: kancelaria@lipinskilegal.pl, telefonicznie pod nr: +48 (22) 428 29 14 lub przez nasze media społecznościowe.

--

Oskar Lipiński – radca prawny
Sara Ciołek – aplikantka radcowska

Źródła:

1. ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128),
2. ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm.),
3. M. Brzostowska, P. Kubiesa [w:] M. Brzostowska, P. Kubiesa, PIT. Komentarz, LEX/el. 2021, art. 30(ca), art. 30(cb),
4. objaśnienia podatkowe z dnia 15 lipca 2019 r. dotyczące preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej – IP BOX wydane przez Ministra Finansów,
5. interpretacja indywidualna z dnia 2 września 2021 r., 0112-KDIL2-2.4011.504.2021.2.WS,
6. interpretacja indywidualna z dnia 22 czerwca 2021 r., 0113-KDIPT2-1.4011.327.2021.2.MGR,
7. interpretacja indywidualna z dnia 28 września 2021 r., 0112-KDIL2-2.4011.585.2021.2.KP,
8. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 20 maja 2021 r., sygn. akt: I SA/Go 79/21,
9. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 21 lipca 2021 r., sygn. akt: I SA/Gd 492/21,
10. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 29 października 2020 r., sygn. akt: I SA/Sz 619/20.

Aktualności

Kancelaria Radcy Prawnego Oskar Lipiński

ul. Mokotowska 51/53 lok. 44, 00-542 Warszawa

tel: +48 (22) 428 29 14

e-mail: kancelaria@lipinskilegal.pl

Klauzula informacyjna RODO

Copyright by Kancelaria Radcy Prawnego Oskar Lipiński